Deprem Sakarya ile Düzce arasını 20 santimetre ayırdı mı? Uzmanına sorduk

Üniversitenin Mühendislik Fakültesi Uzay Teknolojileri ve Konumsal Analiz Laboratuvarı üyeleri, 23 Kasım'da Gölyaka ilçesinde meydana gelen 5,9 büyüklüğündeki depremin ardından SAR uydu görüntüleri aracılığıyla yüzeydeki hareketlenmeleri inceledi.

Değerlendirmeler sonucu toplamda 19 ila 20 santimetre, Düzce'nin doğusu ile batısının birbirine göre bir tarafı kuzeye giderken diğer tarafının güneye doğru hareket ettiği belirlendi.

Yaşanan deprem sonrası Düzce'nin 20 santimetre hareket etmesi konusunu medyabar editörleri Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Afet Yönetim Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Utkucu'ya bu konuyu sordu.

'' YER DEĞİŞTİRMELER SIRA DIŞI DEĞİLDİR''

Utkucu Medyabar'a yaptığı değerlendirmede; 

''Bahse konu olan açıklamanın temeli yapay açılımlı radar (SAR) uydularından alınan görüntülere dayanmaktadır. Bu uydular yeryüzünün görüntülerini alırlar. Yeryüzündeki hareketler (deprem, heyelan, volkanik kabarma vs) bu uyduların görüntüleri karşılaştırılarak belirlenebilir. Bu fark görüntü Interferogram olarak bilinir ve yöntem InSAR yöntemi olarak isimlendirilir.

Örnek olarak deprem meydana gelen bir yerde deprem öncesi ve sonrası uydu görüntüleri karşılaştırılır ve aradaki fark deprem sırasında oluşan yer değiştirme olarak yorumlanır. Depremi oluşturan fay üzerindeki yer değiştirme yerkabuğu içinde de büyüklüğü faydan uzaklaştıkça azalan yer değiştirme alanı üretir.

Bu yer değiştirme alanının büyüklüğü ve geometrisi depremi oluşturan fayın türü ve geometrisine göre değişir. Bu itibarla habere konu olan yer değiştirmeler sıra dışı değildir. Her depremde olur. Zaten o yer değiştirmelerin olması esnasında deprem olur ve biz sarsıntıyı hissederiz.

Örnek olarak 1999 İzmit depremini oluşturan faylanmayı çevreleyen bölgenin 13 Ağustos 1999 ve 17 Eylül 1999 günleri alınan radar görüntüleri karşılaştırılması sonucu elde edilen fark görüntü yani interferogram İznik Gölü ve civarının bile deprem öncesine göre 15-20 cm hareket ettiğini göstermiştir. Bu hareket Sakarya Arifiye'de 5 metreye ulaşacaktır.''

''SİVİLCE GİBİ DÜŞÜNÜN''

Utkucu konunun daha iyi anlaşılması için sivilce örneğini verdi. '' Şimdi şöyle düşünün vücudunuzda bir sivilce çıktı. Sivilce küçük ise  çevresine yaydığı etkisi de küçük olur. Sivilce büyükse çevresine yayacağı etki de büyük olur ama bir yere kadar.  Yer hareketlenmesi  de faylanmanın türüne ve büyüklüğüne göre değişir. Ama asıl etkisi depremin yaşandığı bölgede olur.''